zibaweb.com  زیبا وب ،سایت مفید برای پسران ودختران ایرانی

پژوهشی در مورد روش تدریس فعال و سنتی،فواید استفاده از روش های تدریس فعال توسل معلمان،عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان،دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی،خلاصه مقاله در مورد پیشرفت تحصیلی،مدارس ایران،معلم مدرسه راهنمایی

پژوهش مقايسه اثر بخشي روش تدريس فعال و سنتي بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان

 مقطع راهنمايي آموزش و پرورش

       بيان مسئله

روشهاي فعال تدريس به روشهايي اشاره دارد كه بتواند فعاليتهايي دانش‌آموزان را تقويت و يادگيري را به يك جريان دو سويه تبديل نمايد  ( فضلي خان ، 1378  )

بنابراين معلم بايد فراگيران را با مطالب يادگرفتني درگير سازد و راه و روش دانستن را به آنها بياموزد نه اينكه صرفاً به انتقال اطلاعات و معلومات اكتفا كند .

بعضي اوقات ، معلمان مطالب زيادي را تدريس مي‌كنند ولي بعداً متوجه مي‌شوند دانش‌آموزان مي‌توانند حتي مقدار كمي از آنچه كه را كه مطرح شده است بازگو نمايند .راستي دليل اين امر چيست ؟ چرا، گاهي بعد از ارائه توضيح مفصل در مورد موضوعي فراگيران نمي‌توانند حتي بخش كوچكي از آن موضوع را بازيابي كنند ؟ چرا دانش‌آموزان بجاي درك معنائي مطالب ، به حافظه خود فشار مي‌آورند ؟

در پاسخ به اين سوالات مي‌توان بي توجهي معلمان به روشهاي ياددهي يادگيري يعني به كار نگرفتن روشهاي فعال در آموزش را دليل اصلي قلم داد كرد

به همين ، دليل ، كيفيت آموزشي در بسياري از مدارس از سطح مطلوب برخوردار نيست و دانش‌آموز اغلب مطالب را حفظ ، و پس از پايان يافتن امتحانات آنها را فراموش مي‌كند . بكارگيري روشهاي فعال تدريس باعث مي‌شود تا يادگيري تا عمق جان دانش‌آموزان رسوخ كند و نه تنها يافته‌ها و كشفيات خود را به سادگي فراموش نكنند بلكه در طول زندگي آن را به صورت كاربردي به كار ببرند .

در اين پژوهش مي‌خواهيم بدانيم آيا استفاده از روشهاي فعال تدريسبر ميزان موفقيت دانش‌آموزان كلاس سوم در درس علوم تجربي موثر است ؟ آيا اصولاً بين روشهاي تدريس فعال در موفقيت دانش‌آموزان با روشهاي تدريس غير فعال تفاوت وجود دارد ؟ لذا تحقيق حاضر در پي آن است تا تفاوت روش تدريس فعال با روش تدريس غير فعال را در درس علوم تجربي سوم راهنمائي از لحاظ پيشرفت تحصيلي مقايسه نمايد و به تشريح تعداد زيادي از اين روشها بپردازد .

اهميت و ضرورت پژوهش

    در  بسياري مواقع شايد اين بخش به دور از واقعيت نباشد كه نه معلم مي‌داند محتوايي را چرا بايد درس بدهد و نه دانش‌آموز چرايي را انتخاب محتوا را مي‌داند نه معلم ‌مي‌داند محتوا را به چه روش صحيح و سودمندي تدريس نمايد و نه دانش‌اموز چگونه يادگرفتن را مي‌داند . معلم صرفاً درس مي‌دهد و فراگيران نيز به طور موقتي حفظ مي‌كنند ما فقط يادگرفته‌ايم درس بدهيم و دانش‌آموزان نيز آموخته‌اند كه تنها حفظ نمايند و چون و چرا مطالب را از ما بپذيرند  ( كيوانفر ، 1380).

آيا معلم به طور معمول ، پيش از تدريس ارزيابي مي‌كند كه هدف از تدريس اين مطالب چيست ؟ و آيا از خود مي‌پرسد اين محتوا چگونه بايد تدريس شود ؟ يا فقط به طور يكنواخت به روش حفظي و يادگيري طوطي وار مي پردازد .

متن آموزشي كه در اختيار همه قرار دارد ، اما چگونگي تدريس مهم است . موفقيت معلم در استفاده از شيوه‌هاي فعال تدريس است . به اعتقاد محقق شيوه فرآيند ياددهي  - يادگيرياز خود موضوع درسي مهمتر است .

تدريس در گذشته بر اساس ديدگاه متخصصان تعليم و تربت به معني انتقال معلومات بوده اما صاحبنظران جديد تعليم وتربيت بر اين باورند كه معلم بايد روش دانستن را به دانش‌آموز بياموزد نه اينكه صرفاً به انتقال فرمولها و معلومات اكتفا كند معلم بايد دانش‌آموز را كمك كند تا خود تجربه كند و از طريق تجارب خود مطالب را فراگيرند ، لذا توجه به كيفيت و شيوه تدريس معلمان بايد امر بسيار ضروري و جدي تلقي شود و برنامه ريزان و مسئولان موظفند كه فرصتهاي لازم براي آشنائي هر چه بيشتر معلمان با روشها و الگوهاي جديد و خلاق تدريس را فراهم نموده ، و شرايط و امكانات را براي اجراي موفقيت آميز اين روشها آماده نمايند .

امروزه بيساري از طراحان و مسئولان برنامه هاي آموزش و پرورش از شيوه هاي رايج تدريس ناراضي هستند و بدين سبب از نوآوري و نوگرايي در اين زمينه ، استقبال مي‌كنند كارائي روشها نظير : سخنراني ، انتقال اطلاعات از معلم به دانش‌آموز و به ياد سپاري و تأكيد بر محفوظات كه شالوده روشهاي سنتي تدريس است . مدتهاست مورد ايراد و پرسش قرار گرفته است . براي جبران كمبود‌هاي اين گونه روشها ، عده‌اي  از متخصصان استفاده از وسايل جديد كمك آموزشي مانند فيلم ، اسلايد ، نوارهاي ديداري و شنيداري را توصيه مي‌كنند و عده‌اي ديگر روشهاي بحثي و پرسش و پاسخ و انجام دادن آزمايشهاي انفرادي و گروهي را جانشين روشها قبلي كرده‌اند .

از نتايج پژوهش مي‌توان در دوره هاي ضمن خدمت آموزش معلمان ، درتدريس درس روش و فنون تدريس در دانشگاهها و مراكزتربيت معلم استفاده نمود . بكارگيري اين روشها حتي به صورت كارگاهي در آموزش معلمان منجر به بهبود كيفيت تدريس مي شود . بنابراين اين تحقيق ضمن مشخص كردن ميزان تاثير روشهاي فعال تدريس بر پيشرفت تحصيلي دانش‌اموزان و مقايسه آن با روشهاي  فعال تدريس بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان و مقايسه آن با روشها غير فعال تدريس بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان و مقايسه آن با روشها غير فعال كوشش مي‌نمايند تا شرايط فيزيكي و رواني انجام چنين روشهايي را تبيين كند تا معلمين بتوانند با استفاده بجا از انواع روش تدريس فعال موجب رشد قوه تفكر ، خلاقيت ، اعتماد به نفس ، روحيه و جستجو گيري و سياسي ذهن دانش‌آموز بشنود .

1.         بررسي ميزان اثر بخشي روشهاي تدريس فعال و سنتيبر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان .2 . توجه به افزايش مسائل كيفي در مقابل مسائل كمي نظام آموزشي با توجه به اهميت قائل شدن به روشهاي تدريس فعال .3 .  برسي ميزان ارتباط بين روشهاي تدريس با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان بر حسب درس .4.توجه ه ارتقاء مهارت و تخصص در معلمان در فراگيري روشهاي نوين تدريس ، بعنوان يكي از عوامل رشد و توسعه در آموزش و پرورش .5 اهميت قائل شدن به روشهاي تدريس فعال در آموزشهاي فعال ضمن خدمت معلمان بعنوان راهكارهاي عملي افزايش مهارت و تخصص    در   معلمان

 اهداف جزئي :

 بررسي تأثير روشهاي فعال تدريس در مقايسه با روشهاي غير فعال در موفقيت دانش‌آموزان در درس علوم تجربي كلاس سوم راهنمائي

 فرضيه ها            1.   بين موفيت تحصيلي دانش‌آموزان كلاس سوم راهنمائي كه درس علوم تجربي خود را از طريق روشهاي فعال تدريس ياد گرفته‌انددر مقايسه با دانش‌اموزان كه با روش تدريس تدريس غير فعال آموزش ديده‌اند ، تفاوت وجود دارد .

           2.   روش تدريس فعال در مقايسه با روش تدريس غير فعال ( سنتي ) بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان موثر است. تعريف اصطلاحات و واژه‌ها

  روش:

راه انجام دادن هر كاري را روش مي‌گويند روش تدريس نيز عبارت است از راه منظم ، با قائده و منطقي براي ارائه درس مي باشد  .( صفوي ،1381 ).

تدريس :

عبارت است از تعامل يا رفتار متقابل معلم يا شاگرد ، بر اساس طرحي منظم و هدفدار معلم ، براي ايجاد تغيير در رفتار شاگرد  ( شعباني ، 1371) .

اثر بخشي :

حالات مطلوب اموري است كه سازمان در تلاش بدست آوردن آنهاست (آمتيساي اتزيوني )  

پيشرفت تحصيلي  :

كه در اين پژوهش نمرات بدست آمده دانش‌آموزان درس علوم تجربي است

تدريس فعال :

به روشي اطلاق مي‌شود كه در آن فراگيران در جريان آموزش برانگيخته شده و در امر يادگيري مي‌كوشند در واقع معلم نقش راهنما و هدايت كننده را ايفا مي‌كند و يك ارتباط متقابل بين معلم و شاگرد وجود دارد .

روش تدريس غير فعال :

به روشي اطلاق مي‌ِود كه به صورت معلم محور برگذار شده و دانش‌آموزان منفعل بوده و نقش شنونده را دارند . دانش‌آموزان منضبط در اين كلاس ،دانش‌آموزي است كه ساكت باشد .

فرآيند ياددهي فعال :

فعاليتهاي است كه معلم در كلاس با كمك دانش‌آموزان انجام مي‌دهد تا امر يادگيري با معنا محقق شود . در اين تحقق فعاليتها عبارتند از درگير كردن دانش‌آموز در حل مسئله ، مشاركت خود دانش‌آموز در امر يادگيري و ايجاد تفكر انتقادي در دانش‌آموزان .

يادگيري :

تغييرات دائمي و پايداري كه در رفتار فرد بر اثر تجربه بدست آمده باشد

 ( سيف ، 1368 ) .

فرآيند :

فرآيند بر وقايع و روابط پويا ، جاري ، مستمر و پيوسته در حال تغيير ، اطلاق مي‌شود .

طرح درس :

برنامه ايست مدرن و سنجيده كه معلم قبل از تدريس براي يك جلسه  درس تهيه مي‌كند ( صفوي ، 1370 )

بحث و نتيجه گيري

بين موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان كلاس سوم راهنمائي كه درس علوم تجربي خود را از طريق روشهاي فعال آموخته‌اند در مقايسه با دانش‌آموزاني كه با روش تدريس غير فعال آموزش ديده‌اند در سطح 1% تفاوت وجود داشت . يعني تدريس به روش فعال مي‌تواند باعث افزايش پيشرفت تحصيلي در درس علوم شود . لذا فرضيه اول با 99 درصد اطمينان پذيرفته مي‌شود اين نتيجه با آزمون   t نيز تاييد شد .

آموزش به شيوه فعال جنبه كاربردي علوم را مد نظر قرار داده است . يعني دانش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آموزان بايد در يادگيري به درجه‌اي برسند تا بتوانند از يافته‌هاي خود در مسائل جديد زندگي استفاده نمايند . به عبارت ديگر ، علمي كه فقط در حد محفوظات باشد و چند صباحي ديگر نيز از بين برود ارزش ندارد . لذا بايد در آموزش ، چگونگي تفكر كردن در مورد مسائل درس و زندگي به بچه‌ها ارائه شود نه اينكه دانش‌‌آموز بدون زحمت سوال و جواب هر قسمت را بخوانند و حفظ كنند . در اينصورت يادگيري طوطي‌وار اتفاق مي‌افتد . به نظر مي‌رسد هر چه دانش‌آموز براي درك مطلبي به بحث بنشيند و يادگيري در لايه‌هاي بالاتر حيطه شناختي بلوم اتفاق افتد ، آنگاهيادگيري تا عمق جان آنها نفوذ پيدا مي‌كند  نه تنها به سادگي از بين نمي‌رود بلكه در زندگي مي‌تواند از آن استفاده كند و از آنها در  موقعيتهاي جديدي زندگي بهره بگيرد

يادگيري كه بدون زحمت و سطحي بدست آيد به زودي نيز از بين مي‌رود و فراموش مي‌شود . هر چه يادگيري عميق تر و دقيق تر صورت پذيرد ، لذت يادگيري نيز افزايش مي‌يابد و به راحتي نيز فراموش نمي‌شود .

در يادگيري به روش فعال زمينه‌اي در كلاس در ايجاد مي‌شود تا دانش‌آموز مسائل مورد نظر را از منظر ديگر دوستان خود ببينند و با نظرات و ديدگاههاي ديگران آشنا شوند نه اينكه تنها از ديد خود به مسئله نگاه كنند كه اين امر مسلماً منجر به رشد تفكر خلاق آنها مي‌شود.

خلاصه نتايج :

نتايج اين پژوهش با تحقيقات قبلي هماهنگ است و اهميت استفاده از روش‌هاي فعال را نشان مي‌دهد عدم توجه و عدم بكارگيري اين روش تا جايي پيش مي‌رود كه وضعيت برنامه‌هاي درسي با روشهاي تدريس ، عملكرد و نحوه پيشرفت تحصيلي دانش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آموزان كشور ما در سطح ابتدائي و راهنمائي در درس علوم و رياضي در مقايسه با 40 كشور در جهان در مطالعات Timss در وضعيت نا مطلوبي قرار داده است ( كيامنش ، 1377 ).

نتايج اين مطالعات بين‌المللي  نشان مي‌دهد كه توانايي دانش‌آموزان كشور ما در سطوح بالاي يادگيري و به ويژه مهارتهاي عملكردي و فرايندي در مقايسه با دانش‌آموزان كشورهاي ديگر بسيار كمتر است از انجا كه محتوي برنامه ‌هاي درسي ما در اين دو درس با ديگر كشور‌ها يكسان است ، اين ضعف بيشتر از روشهاي نامناسب آموزش و يادگيري ناشي مي شود كه عملاً دانش‌اموزان را به سوي يادگيري ‌هاي حافظه‌اي سوق مي‌دهد . لذا اكنون ضرورت استفاده و بكارگيري روشهاي فعال تدريس بيش از پيش احساس مي‌شود . در اين روشها بر راه يادگيري و مهارتها چگونه آموختن بيش از انتقال حقايق و دانش‌ها تأكيد مي‌شود .

در عين حال ، سعي بر اين است كه ياگيرنده از طريق درگير شدن در فعاليتها و تجربيات متنوع يادگيري به مجموعه‌اي از دانش‌ها ، مهارت و نگرشها دست يابد كه خود در شكل گيري و توليد ‌آنها سهم داشته است .

مهمترين ويژگي اين روشها كمك به ايجاد و توسعه مهارتهاي تفكر و يادگيري در دانش‌آموزان است كه مشكل آموزشي كشور ما است به نظر مي‌رسد تا حدود زيادي اين مشكلات از طريق تدريس بر روش فعال قابل رفع است .

مهارتهاي كه از اين طريق حاصل مي‌شوند ، بعنوان مهارتهاي يادگيري مستمر و مادام العمر ، هميشگي وياپدار به موارد مشابه تعميم مي‌يابند و در يادگير‌هاي بعدي مورد استفاده قرار مي‌گيرد در اين روشها معلم در نقش يك راهنما و تسهيل كننده امر يادگيري ظاهر مي‌شود او به دانش‌آموزان خود كمك مي‌كند تا به مرور به يادگيري خود راهبر و خود ارزشيابي كننده مبدل شود .

ويژگي ديگر اين روش‌ها آن است كه باعث مي‌شود دانش‌آموزان در كنار كسب دانش‌ها و مهارتهاي يادگيري به مرور نسبت به علم و علم آموزي نگرشهاي مثبتي پيدا كنند . نگرشهايي چون كنجكاوي بودن ، داشتن تفكر ، منطقي و باز بودن بينش و تفكر آنان براي پذيرش عقايد مدلل و يافته‌اهي علمي‌ ، رشد مي‌يابد كه عملاً به دانش‌آموزان فرصت مي‌دهد تا هر چه بيشتر در مسير علم آموزي و دريافت بينش علمي‌ گام بردارند .

به هر حال اگر روشهاي فعال تدريس با همه شرايط صحيح آن انجام شود منجر به پيشرفت تحصيلي ، معنا دار شدن يادگيري و نفوذ مطالب كشف شده در عميق ترين سوح يادگيري مي‌شود و نهايتاُ باعث رشد توانايي‌هاي بالقوه دانش‌آموزان مي‌شود . موفق بودن اين روشها مستلزم فراهم بودن شرايط خاصي است كه به شرح ذيل مي‌باشد  .

( شرايط اجراي موفقيت آميز روشهاي فعال تدريس )

1-             توسعه فرهنگ استفاده از روشهاي فعال تدريس در بين معلمين ، مديران مدارس ، مسئولين اداره اولياء دانش‌‌‌‌‌‌آموزان و فرزتدانشان تا فرهنگ استفاده از اين روشهاي بين همه گروه‌هاي مذكور توسعه نيابد امكان دست يابي موفقيت آميز به اين روشها محدود است . زيرا ممكن است مديران بعضاً چنين معلماني را بي مسئوليت و بي تلاش انگارند و معاونين مدارس چنين كلاسهايي را شلوغ و بي انضباط معرف نمايند و همكار ديگر آن معلم ، او را در كلاس داري ناموفق بداند و مسئولين اداره نيز به تبع گزارشات مدير ، كلاس معلم را شلوغ و او را نا كارآمد بدانند و والدين دانش‌آموزان معلم را كه عهده فعاليت را به دانش‌آموزان محول نموه و خودش نقش راهنما را به عهده دارد معلمي بي تلاش و وقت تلف كن بدانند .

در اين صورت معلمي كه با همه علاقه تلاش مي كند تا از طريق تدريس فعال ، يادگيري را تا عمق جان بچه‌ها نفوذ دهد ، با فشارهاي گروهاي مختلف روبرو شده و دلزده مي‌شود و حرارت و شور و شوق او به سردي مي گرايد .

2-              داشتن روحيه ابتكار و خلاقيت براي معلمين ، آنها را در پذيرفتن اين روشها كمك مي‌نمايد و امكان موفقيت آنها را در بكارگيري اين روشها بالا مي‌برد .

« محدوديت‌هاي بكارگيري روشهاي تدريس فعال »

1-             عدم فهم مشترك معلمي نسبت به اين روش لذا به نظر مي‌رسد كه اجراي همايش‌هاي منطقه‌اي و برگذاري ضمن خدمت كه روشهاي فعال تدريس را به شكل غير فعال و سنتي تدريس نمايند .

2-             عدم سعه صدر معلم و يا عدم شخصيت مشاركتي او در ايجاد مديريت مشاركت جويانه در اين روشها  امكان موفقيت را كاهش مي‌دهد . معلمي كه به شكل سنتي عادت كرده تنها متكلم وحده باشد و اجازه بحث را به گروهها ندهد به سادگي نمي‌تواند در بكارگيري اين روشها موفق شود .

3-             بد ارائه نمودن روشهاي فعال باعث نتيجه نگرفتن از آن مي‌شود و نهايتاً به دل سردي مي‌گرايد .

4-             مشغله فكري معلمان و عدم رضايت شغلي آنان امكان بكارگيري آنها از روشهاي فعال تدريس را كم مي‌كند .

5-             ازدياد جمعيت كلاس مي‌تواند از توفيق در اين روشها بكاهد .

6-             كوچك بودن محيط كلاس و عدم تناسب موقعيت فيزيكي كلاس  ( نور - صندلي و … ) مانعي براي اين روشها محسوب مي‌شود .

7-             حجم زياد كتب مانع استفاده از اين روشها مي‌شود ؛ زيرا تدريس به روش فعال به عمق يادگيري مي‌افزايد اما از كميته تا حدي مي‌كاهد .

8-             ارزشيابي‌هاي نهايي كه تاكيد بر محفوضات دارد و اهميت كمتري به مهارتهاي يادگيري مي‌دهد معلم را در بكارگيري اين روشها سست مي‌كند .

پيشنهاد‌هاي عملي جهت كاربست يافته‌ها :

1-             با توجه به اينكه نقش روشهاي فعال در پيشبرد اهداف آموزشي در اين پژوهش و تحقيقات پيشين مشخص گرديد به نظر مي رسد همه صاحب نظران ، انديشمندان اين  رشته در چگونگي توفيق يافتن در استفاده از اين روش تدريس دروس گوناگون اهتمام ورزند

2-             آموزش و پرورش در ايجاد فضائي مناسب جهت بكارگيري اين روشها سعي و تلاش نمايد .

3-             معلمان با به كارگيري اين روش ، اهتمام در رشد همه جانبه دانش‌اموزان داشته باشند تا آنها علاوه بر يادگيري عميق در زمينه مهارت اجتماعي و ارتباطي رشد نمايند .

4-             مراكز مشاوره ، يادگيري روش فعال در گروهاي كلاسي را يك نوع روان درماني بدانند در اين روشها مي‌توان به درماني روحي ، اخلاقي ، خود يابي ، رشد عزت نفس ، توسعه سعه صدر ، كسب روحيه انتقاد پذيري ، رشد اجتماعي و عاطفي پرداخت . همانطور كه در دوران درماني ، روانشناسي به بيمار كمك مي|‌كند تا مشكلات خودش را بشناسد و به چگونگي رفع آن مشكل نيز و در تدريس نيز دانش‌آموز خودش مطالب را در گروه فرا مي‌گيرد و معلم تنها نقش راهنما را دارد تا افراد درقالب گروها به هدفهاي آموزش نزديك شوند

5-             بر گذازي همايش‌هاي منطقه‌اي و برگذاري دوره‌هاي ضمن خدمت كارآمد و برگذاري كارگاهاي عملي در اين زمينه مي‌تواند رهگشا باشد .

6-             مناسب بودن فضاي كلاس از بعد اندازه ، نور ، صندليها و …

7-             توجه بيشتر به ارزشيابهايي كه اهميت بالاتري براي يادگيرهاي مهارتي قائل است .

8-             متناسب بودن حجم كتابها به بكارگيري اين روشها ، حجم زياد كتب امكان بهره وري بيشتر از روش‌هارا كاهي مي‌دهد .

9-              به مراكز آموزش و نيروي انساني توصيه مي‌شود حتي المقدور همه دوره‌هاي ضمن خدمت را به روشهاي فعال از طريق تدريس مدرسان مجرب آغاز نمايد .

10-      به ادارات آموزش و پرورش توصيه مي‌شود جهت ايجاد ترغيب معلمان به استفاده از روشهاي فعال از طريق تدريس مدرسان مجرب آغاز نمايد .

11-      مديران و مسئولين آموزش و پرورش مواد و وسابل آموزش و لوازم آزمايشي كه براي تدريس به روش فعال با مشاركت فعال دانش‌آموزان مورد نياز است را تهيه نمايند .

« با توجه به نقش بسيار اساسي معلمان در به كارگيري موفقيت آميز اين روشها توصيه هاي زير به معلمان گرامي ارائه مي‌گردد »

فرصتهاي مناسبي را براي فعاليتهاي علمي و تجربه كردن در مقابل طرح مسئله و مواجه ساختن دانش‌آموزان ، موقعيت‌هاي نا معين در اختيار دانش‌اموزان قرار دهيد . زيرا آنها با عمل كردن تجربه كردن و فكر كردن درباره آنچه انجام داده‌اند ، بهتر ياد ميگيرند و شما بايد زمينه اين فعاليتها را در كلاس درس فراهم كنيد .

شما در جريان يادهي – يادگيري نقش سازمان دهنده ، جهت دهنده راهنمائي كننده را بر عهده داريد شما تسهيل كننده يادگيري به سوي اهداف آموزشي هستيد نه اينكه شما بگوئيد و آنها بشنوند .

ارزشيابي تكويني و مداوم از فرآيند‌هاي ياددهي-  يادگيري و پيشرفت يادگيري دانش‌آموزان در هر مرحله از روش فعال بايد مورد توجه شما باشد و بهتر است لحظه به لحظه بر كيفيت يادگيري نظارت داشته باشيد.

صحبت موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان به طرح پرسشهاي فزاينده ، چالش برانگيز ، تشويق و ترغيب آنها به فكر كردن ، درگير دانش‌آموزان در بحث و مجادله فكري و پافشاري بر جستجوي راه حل بپردازيد .

مقايسه اثر بخشي روش تدريس فعال و سنتي بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان مقطع راهنمايي آموزش و پرورش شهرستان فريدن در سال تحصيلي 83-82 http://danayan.blogfa.com